علت خارش پوست صورت و بدن

خارش پوست که به آن پروریت (Pruritis) نیز می‌گویند، یک حس آزاردهنده و ناخوشایند است که فرد را به خاراندن پوست وادار می‌کند. علل احتمالی خارش پوست عبارتند از بیماری‌های داخلی و پوستی بیمار. در مواردی که خارش علت خاصی ندارد باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد. پزشک می‌تواند علت زمینه‌ای خارش را مشخص کرده و آن را درمان نماید. ادامه‌دار شدن خارش پوست بیش از شش هفته می‌تواند بر کیفیت زندگی و خواب تأثیر بگذارد، به علاوه اینکه هر چه پوست بیشتر خارانده شود، احتمال بروز آسیب‌های پوستی، اسکار و در نهایت عفونت بیشتر خواهد شد. در صورت ادامه‌دار شدن علائم بیش از دو هفته، حتماً به پزشک مراجعه کنید؛ چراکه ممکن است خارش به دلیل وجود بیماری داخلی باشد که حتماً باید بررسی و درمان شود.

دلایل خارش پوست

دلایل متعددی برای خارش پوست وجود دارند. در ادامه به علل احتمالی اشاره می‌شود.

1-خشکی پوست

2-حساسیت به غذا

این حالت یک اورژانس پزشکی بوده و نیازمند مراقبت‌های فوری است و زمانی به وجود می‌آید که دستگاه ایمنی بدن به صورت نامتناسبی به مواد موجود در غذاها یا مایعات مختلف واکنش نشان می‌دهد. علائم از خفیف تا شدید متغیر بوده و شامل عطسه، خارش چشم‌ها، ورم، قرمزی، کهیر، کرامپ شکمی، تهوع، استفراغ و دشواری تنفس می‌باشند. بسته به پاسخ دستگاه ایمنی، علائم ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف غذای حاوی آلرژن (ماده‌ی حساسیت‌زا) به وجود بیایند.

3-بیماری کلیوی

خارش شدید در سراسر بدن، اغلب در افرادی که دچار بیماری کلیوی یا مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی هستند، رخ می‌دهد. در واقع یک مطالعه نشان داد که 42 درصد از بیماران دیالیزی دچار خارش متوسط تا شدید کلیوی بودند. علم هنوز کشف نکرده است که چرا بیماری کلیه باعث خارش می‌شود؛ اما پزشکان معتقدند که با ایجاد سموم در بدن، زمانی که کلیه‌ها قادر به حذف مواد زائد از جریان خون نیستند، اتفاق می‌افتد.

4-بیماری کبد

خارش پیوسته می‌تواند یک نشانه خاموش بیماری کبدی باشد. هدف اصلی این است که بیماری کبد را درمان کرده و داروهایی که می‌توانند اسیدهای صفراوی را از بین ببرند، تجویز کنند. پزشکان معمولاً داروهایی را تجویز می‌کنند که می‌توانند جذب بدن از اسیدهای صفراوی را مهار کنند یا مقدار اسید صفراوی که به کبد بازگردانده می‌شوند را کاهش دهند.

5-درماتوفیزیک

اگر پوست بدن به آرامی خراشیده شود، ناخن‌ها نازک می‌شود و پوست قرمز به‌جای می‌ماند که 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد تا قرمزی پوست ناپدید شود و ممکن است درماتوفیزیسم وجود داشته باشد.

6-بیماری نخاعی

ظاهر شدن خارش مداوم وسط کمر (بدون جوش یا دانه) می‌تواند نشانه‌ی نوروپاتی، نشانه‌ای از عصبانیت باشد. قبل از ارائه درمان، پزشکان ابتدا بیماری نخاعی را به عنوان یک علت، شناسایی می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که بیماری ستون فقرات، چه به علت سن یا آسیب، می‌تواند بر عصب فشار وارد کند و آن را خراب کند که باعث احساس خارش در پوست می‌شود.

7-حشرات

گاهی خارش پوست به دلیل گزش حشرات است. اگر پشه یا عنکبوت شما را نیش بزند، متوجه آن می‌شوید؛ اما تشخیص نیش ساس و کنه سخت‌تر است؛ زیرا جای نیش این حشرات مانند بثورات پوستی به نظر می‌رسد. اگر در پوست سر یا موی ناحیه‌ی تناسلی خود احساس خزیدن و خارش دارید، علت آن ممکن است شپش باشد.

8-درماتیت آتوپیک یا اگزما

در این اختلال، لکه‌های خشک، پوسته پوسته یا بثورات برآمده را روی پوست خود می‌بینید. علت اگزما هنوز روشن نیست؛ اما معمولاً خارش پوست‌ در اگزما شدید است. کودکانی که در خانواده‌ی خود سابقه‌ی آسم یا حساسیت (آلرژی) دارند، بیشتر ممکن است به اگزما دچار شوند. حساسیت‌های غذایی خاص و خاراندن پوست اگزما را بدتر می‌کند.

9-درماتیت تماسی

این بثورات خارش‌دار ناشی از واکنش به چیزی است که در تماس با پوست است. تشخیص علت ایجاد این بثورات گاهی نیازمند بررسی فراوان است. فلزات موجود در جواهرات، لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات پاک‌کننده‌ای که استفاده می‌کنید، ممکن است علت درماتیت تماسی شما باشند.

10-پسوریازیس

پسوریازیس بدون علامت یا با خارش بدن در افراد بروز پیدا می‌کند. زخم‌ ها روی پوست سر، آرنج، زانو و پایین کمر ظاهر می‌شوند. وجود بخش‌های زبر و مشخص به رنگ نقره‌ای روی پوست نشانه این بیماری پوستی هستند.

11-زرد زخم

خارش بدن در اثر زرد زخم در کودکان و نوزادان رایج است. زخم و قرمزی پوست ناشی از زخم زرد معمولاً در نواحی بینی، چانه و دهان دیده می‌شود. تاول‌های زرد زخم به شکل پرآب با پوسته‌ای عسلی‌رنگ روی پوست ایجاد می‌شوند.

12-درماتوگرافی

به قرمزی و آزردگی سریع پوست بعد از خاراندن آهسته آن درماتوگرافی می‌گویند. خاراندن و تماس با بعضی نواحی پوست باعث قرمز شدن، ایجاد تاول و خارش بیشتر می‌شود. به‌طور معمول این قرمزی و آزردگی پوست بعد از سی دقیقه رفع می‌شود.

13-کهیر

تاول‌های برجسته و خارش‌آوری که بعد از تماس با مواد حساسیت‌زا روی پوست ایجاد می‌شوند، کهیر هستند. شکل کهیر می‌تواند گرد و کوچک، حلقه‌ای یا به اشکال نامشخص باشد. قرمزی، برافروختگی و دردناک بودن پوست در هنگام لمس کردن آن از نشانه‌های کهیر هستند.

14-گال

زخم‌های گال به شکل جوش‌ و تاول‌ های کوچک و زبر نمایان می‌شوند. این زخم‌ها به صورت خطوطی با طیف‌های رنگی مختلف خودشان را نشان می‌دهند. بروز علائم این مشکل، چهار تا شش هفته طول می‌کشد.

15- بیماری دیابت

گاهی بروز یک مشکل پوستی اولین علامت بیماری دیابت است. زانوماتوز، یکی از این بیماری‌های پوستی ناگهانی است که باعث خارش دست و پا می‌شود. این بیماری ناشی از دیابت کنترل‌ نشده بوده و هنگامی که به درستی مدیریت شود از بین می‌رود. همچنین زانوماتوز می‌تواند باعث خارش بازوها و پاها شود. علائم دیگر زانوماتوز ناگهانی شامل برجستگی‌های کوچک و زرد رنگ روی پوست، قرمزی پوست و کلسترول بالا است.

16-خارش عصبی بدن

در صورتی که پزشک موفق به یافتن علت نشود، امکان دارد علت خارش در ذهن فرد جای گرفته باشد. برخی بیماری‌های روانی احساساتی از جمله خارش را در افراد به وجود می‌آورند.

افراد مبتلا ممکن است تصور کنند موجودی بر پوست آنها در حال خزیدن است. با اینکه در این موارد راش وجود ندارد؛ اما احتمال دارد پوست در اثر خاراندن آسیب ببیند.

17-گیاهان سمی

تماس با گیاهان سمی که در چمنزار و طبیعت به صورت خودرو رشد می‌کنند، یکی دیگر از نشانه‌های پیدایش خارش پوست است. در بعضی زمان‌ها این گیاهان تا اندازه‌ای حساسیت‌زا هستند که یک برخورد کوچک با آنها می‌تواند خارش پوست را به دنبال داشته باشد. بهتر است این گیاهان را بشناسید و به آنها دست نزنید.

18-بارداری

بعضی زنان در طول دوره بارداری دچار خارش پوست به‌ ویژه در قسمت شکم و ران‌ها می‌شوند. در بعضی اشخاص هم مشکلات پوستی مثل درماتیت خود را به صورت وخیم‌تر نشان می‌دهند.

علت خارش پوست صورت

خارش صورت که اغلب در گونه ها و بینی بروز پیدا میکند و ممکن است همراه با خارش و قرمزی باشد به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. شناسایی علائم دیگری که همراه با خارش پوست صورت ظاهر می شوند؛ تا حد زیادی می تواند در تشخیص علت خارش صورت و روشهای درمان موثر باشد. برخی از علل خارش صورت که می تواند با علل خارش پوست بدن مشترک باشد عبارتند از:

• خشکی پوست صورت
• مسن شدن پوست صورت
• برخی بیماریهای پوستی
• حساسیت و آلرژی

زمان مراجعه به پزشک

• در صورت ادامه‌ دار شدن خارش بیش از دو هفته و عدم بهبود با درمان‌های خانگی
• شدت گرفتن خارش به‌گونه‌ای که مانع از انجام فعالیت‌ها و یا خوابیدن شود.
• درگیری کل بدن
• خارش همراه با علائمی مانند خستگی شدید، کاهش وزن، تغییر در حرکات روده‌ای و ادرار، قرمزی شدید پوست

تشخیص خارش پوست

معمولاً در تشخیص خارش پوست، پزشک به معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی بیمار می‌پردازد. در صورتی که پزشک احتمال دهد که شرایط پزشکی، علت بروز خارش پوست است، تست‌های زیر تجویز خواهد شد:

• آزمایش خون، که هرگونه مشکل در داخل بدن را نشان می‌دهد.
• تست تیروئید، کبد و کلیه جهت بررسی کم‌کاری و پرکاری تیروئید که می‌تواند منجر به بروز خارش پوست شود.
• تست اشعه ایکس از قفسه سینه. این تست می‌تواند بزرگ شدن غدد لنفاوی را نشان دهد.

درمان خارش پوست

درمان خارش پوست با توجه به علت بروز آن در نظر گرفته می‌شود. اگر درمان‌های خانگی کمکی به بهبود خارش نکنند، دارو و یا سایر روش‌های درمانی از سوی پزشک تجویز خواهد شد:

• استفاده از کرم‌ها و پمادهای نرم‌ کننده
• کرم‌ها و پمادهای کورتونی: اگر پوست دچار خارش و قرمزی شود، استعمال پماد و کرم در ناحیه درگیر درمان مناسبی خواهد بود. مرطوب نگه داشتن پوست به جذب بهتر دارو کمک خواهد کرد.
• داروهای خوراکی: مهار کننده‌ های انتخابی سروتونین می‌توانند به درمان انواعی از خارش‌های مزمن کمک کنند.
• نور درمانی: نور درمانی به این صورت است که بیمار در معرض نور مخصوصی قرار خواهد گرفت. نیاز است این درمان در چند جلسه انجام شود تا خارش تحت کنترل دربیاید.

عوارض خارش پوست

در صورتی که خارش پوست بیشتر از شش هفته ادامه پیدا کند می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار بدهد. به عنوان مثال، می‌تواند نظم خواب را به هم بزند یا منجر به بروز افسردگی و اضطراب شود. علاوه بر این، طولانی شدن خارش می‌تواند باعث تشدید خارش و بروز التهاب و عفونت در پوست شود.

• چه زمانی خارش پوست بدن خطرناک است؟
  تاریخ انتشار : 1402-09-30تاریخ بروز رسانی : 1402-10-04


• بیماریهای خارش دار کدامند؟
  تاریخ انتشار : 1400-08-20تاریخ بروز رسانی : 1402-08-06


• دلایل خارش پوست در بهار و درمان آن
  تاریخ انتشار : 1401-12-13تاریخ بروز رسانی : 1401-12-20