ادم پری فولیکولار یا التهاب فولیکولی چیست

فولیکول ها یک سری حفره هایی هستند که ریشه موها را احاطه می کنند. هرناحیه ای از بدن که مو داشته باشد، به تبع آن فولیکول نیز دارد و مستعد به وجود آمدن التهاب فولیکولی است. فولیکولیت یک وضعیت پوستی شایع است که در آن فولیکولهای مو دچار التهاب می شوند. معمولاً این شرایط توسط عفونت‌های باکتریایی و قارچی ایجاد می‌شود.

در ابتدا ممکن است ظاهر ضایعات برجستگی های قرمز رنگ یا دانه های چرکی سر سفید اطراف فولیکول های مو باشد. عفونت می‌تواند گسترش پیدا کند و به سمت زخمهای دلمه دار و غیرقابل ترمیم پیش برود. این شرایط تهدید کننده نیست؛ اما می تواند باعث خارش پوست ، التهاب، اذیت و کاهش کیفیت زندگی فرد شود. درمان التهاب فولیکولی بر اساس نوع و شدت بیماری متفاوت است. موارد خفیف اغلب فقط به درمان های خانگی نیاز دارند. با این حال، موارد شدید ممکن است نیاز به دارو یا درمان های دیگر داشته باشند.

علت ابتلا به التهاب فولیکولی

فولیکولیت در اثر عفونت فولیکول های مو که معمولاً ناشی از استافیلوکوک می باشد ایجاد می شود. فولیکولیت همچنین می تواند در نتیجه ویروس ها، قارچ ها و حتی التهاب ناشی از موهایی ایجاد شود که به داخل رشد می کنند. فولیکولیت می تواند به صورت سطحی یا عمیق طبقه بندی شود و این بستگی به میزان آلوده شدن فولیکول مو دارد. فولیکولیت های عمیق معمولاً شدیدتر هستند. شایع ترین علت آسیب به فولیکول که خطر فولیکولیت را بیشتر می کنند عبارت است از:

• اصطکاک ناشی از اصلاح یا لباس تنگ
• گرما و تعریق (برای مثال پوشیدن دستکش)
• برخی شرایط پوستی مانند درماتیت و آکنه
• آسیب به پوست مانند خراش یا زخم های ناشی از جراحی
• پوشاندن پوست با استفاده از بانداژ پلاستیکی و یا نوارهای چسبنده

عوامل خطر التهاب فولیکولی

• استفاده از لباس‌هایی که گرما و عرق را حفظ می‌کنند، مانند دستکش لاستیکی و چکمه بلند
• شنا در استخر یا نشستن در وان آب گرمی که به‌خوبی نگهداری نمی‌شود.
• برخی داروها مانند کرم‌های کورتیکواستروئیدی و پردنیزون
• درمان طولانی‌مدت آکنه با آنتی‌بیوتیک و برخی داروهای شیمی‌درمانی
• آسیب به فولیکول مو از طریق تراشیدن، اپیلاسیون، لباس‌های تنگ یا روش‌های حالت دادن به مو مانند استفاده از روغن و کلاه‌گیس و کشیدن مو
• رشد موهای زائد
• درماتیت یا تعریق بیش از حد
• ابتلا به دیابت، لوسمی یا ایدز که باعث کاهش مقاومت در برابر عفونت‌ها می‌شوند.
• داشتن موهای مجعد و تراشیدن آنها
• محصولات پوستی مانند مرطوب‌کننده حاوی روغن

علائم اِدم پری فولیکولار

علائم فولیکولیت ممکن است بر اساس نوع آن و شدت التهاب متفاوت باشد. از رایج‌ترین علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. برجستگی‌های کوچک یا جوش اطراف فولیکول مو (ممکن است برخی جوش‌ها سرسفید باشند.)
2. تاول‌های پر از چرک که امکان باز شدن آنها و پوسته‌پوسته شدن پوست وجود دارد.
3. خارش و سوزش پوست
4. دردناک و حساس شدن پوست
5. برآمدگی و التهاب

تشخیص التهاب فولیکولی

پزشک در طول معاینه اول و با نگاهی به پوست می‌تواند تشخیص دهد که آیا فرد مبتلا به فولیکولیت است یا خیر. به منظور تشخیص فولیکولیت معمولاً نیازی به انجام آزمایش‌های خاص نیست مگر اینکه درمان‌ها مؤثر واقع نشوند. در این صورت پزشک شما ممکن است از یک سواب برای نمونه‌برداری از پوست استفاده کند که بررسی کند مشکل ناشی از چیست. به این ترتیب برای درمان آن از تجویز دقیق‌تری استفاده خواهد کرد.

عوارض ناشی از التهاب فولیکولی

• عفونت های عود کننده و در حال گسترش
• تکه های عفونی پوست که با خارش همراه می باشد و مساحت بزرگی را تشکیل داده است.
• وجود جوش در زیر پوست
• آسیب دائمی به پوست مانند وجود اسکار یا نقطه های تیره بر روی پوست
• از بین رفتن فولیکول های مو و ریزش موی دائمی (فولیکولیت ریزنده)

رفع التهاب فولیکولی مو پس از لیزر موهای زائد

داروهای موضعی

برای کمک به کاهش تورم، باز کردن منافذ پوست و از بین بردن باکتری‌های مولد آکنه، می‌توان داروهای موضعی حاوی موادی مانند بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک یا رتینوئیدها را مستقیماً روی نواحی آسیب‌دیده استفاده کرد. بسته به‌ شدت آکنه، می‌توانید این داروها را بدون نسخه یا با نسخه خریداری کنید.

داروهای خوراکی

متخصص ممکن است گاهی اوقات داروهای خوراکی را برای درمان آکنه‌ای که پس از لیزر موهای زائد ایجاد می‌شود توصیه کند. عفونت‌های باکتریایی مرتبط با جوش‌های آکنه ممکن است با آنتی بیوتیک‌هایی مانند داکسی سایکلین یا مینوسیکلین درمان شوند.

لایه ‌برداری شیمیایی

یک محلول شیمیایی روی پوست اعمال می‌شود تا بیرونی‌ترین لایه سلول‌های مرده پوست را از بین ببرد و منافذ را باز کند. لایه برداری شیمیایی می‌تواند به پاک‌سازی پوست مستعد آکنه کمک کند و با تشویق به گردش سلولی پوست و کاهش التهاب،PIH را کاهش دهد.

کرم‌ های کورتیکواستروئیدی

پس از لیزر موهای زائد، متخصص ممکن است کرم‌های کورتیکواستروئیدی را برای کاهش التهاب و قرمزی ناشی از آکنه توصیه کند. این کرم‌ها می‌توانند به‌طور مؤثر التهاب ناشی از فولیکولیت یا سایر بیماری‌های پوستی را مدیریت نمایند؛ زیرا پاسخ ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند.

نوردرمانی

پس از لیزر موهای زائد ، آکنه ممکن است با نور درمانی که به آن فتوتراپی نیز گفته می‌شود، درمان شود. انواع مختلف نور، مانند نور قرمز یا آبی، می‌توانند باکتری‌هایی را که باعث آکنه می‌شوند را هدف قرار داده و از بین ببرند.

میکرودرم ابریژن

یک روش زیبایی غیرتهاجمی که به نام میکرودرم ابریژن شناخته می‌شود که شامل استفاده از دستگاهی برای لایه‌برداری ملایم و لایه رویی پوست است. این روش به پاک کردن منافذ مسدود شده و کاهش اسکار آکنه یا PIH کمک می‌کند.

اجتناب از محصولات تحریک‌کننده

پس از لیزر موهای زائد، مهم است که استفاده از محصولات مراقبت از پوست حاوی مواد محرک در نواحی تحت درمان، خودداری کنید. این محصولات پتانسیل تشدید تحریک پوست و جوش‌های آکنه را دارند. در عوض، محصولات مراقبت از پوست ملایم و غیر کومدون زا را انتخاب کنید که برای افراد دارای پوست حساس یا مستعد جوش طراحی‌ شده‌اند.

روتین مراقبت از پوست مناسب

ایجاد یک روتین مراقبت از پوست خوب می‌تواند به پیشگیری و کنترل آکنه بعد از لیزر موهای زائد کمک کند. بعد از دو بار تمیز کردن ملایم نواحی تحت درمان با یک پاک‌کننده ملایم در روز، از یک مرطوب‌کننده غیر کومدون زا استفاده کنید. از ترکاندن یا کندن ضایعات آکنه نیز خودداری نمایید؛ زیرا انجام این کار می‌تواند التهاب را تشدید کند و جای زخم آن باقی بماند. علاوه بر این روش، می‌توان با استفاده از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF 30، از پوست در برابر اشعه‌های مضر UV و PIH محافظت کرد.

درمان التهاب فولیکولی

درمان فولیکولیت بستگی به نوع و شدت شرایط، مراقبت هایی که شما انجام داده اید و عملکرد شما دارد. حتی اگر درمان کمک کننده باشد فولیکولیت ممکن است عود کند.

داروهای مورد استفاده در درمان فولیکولیت

• کرم ها و قرص هایی برای کنترل عفونت ناشی از فولیکولیت: برای عفونت های خفیف، پزشک می تواند استفاده از کرم آنتی بیوتیک موپیروسین را پیشنهاد کند. آنتی بیوتیک های خوراکی به طور معمول برای درمان فولیکولیت استفاده نمی شوند؛ اما در مواردی شدید که فولیکولیت عود می کند پزشک ممکن است این داروها را نیز نسخه کند. ترکیبات ضد قارچ برای عفونت های ناشی از قارچ استفاده می شود مانند پیتروسپوروم فولیکولیتیس. آنتی بیوتیک ها در درمان این نوع از فولیکولیت مؤثر نمی باشند.
• کرم ها یا قرص هایی برای کاهش التهاب: اگر شما به فولیکولیت ائوزینوفیلی دچار باشید در آن صورت پزشک استفاده از کرم های استروئیدی را برای شما پیشنهاد می کند. اگر فولیکولیت شدید باشد شما ممکن است کورتیکواستروئیدهای خوراکی دریافت کنید.

سایر راه های درمانی

• جراحی کوچک: اگر شما به جوش های بزرگ دچار باشید پزشک ممکن است برای تخلیه آن برش کوچکی ایجاد کند. این روش می تواند درد ناشی از جوش های فولیکولیت را تخفیف داده و بهبود را تسریع کند و احتمال ایجاد اسکار را نیز کاهش دهد. در مواردی که تخلیه چرک ادامه دارد، پزشک ممکن است ناحیه تحت درمان را با گاز استریل بپوشاند.
• نور درمانی با کرم های دارویی: نور درمانی می تواند به بیماران مبتلا به فولیکولیت کمک کند.
• لیزر رفع موهای زائد: اگر سایر درمان ها موفقیت آمیز نباشد، لیزر تراپی می تواند به رفع عفونت فولیکولیت کمک کند. این روش پر هزینه است و ممکن است به چندین جلسه درمانی نیاز باشد. در این روش تراکم مو در نواحی درگیر در بیمار کاهش می یابد. برخی از عوارض جانبی این روش تیره شدن پوست، اسکار و تاول می باشد.

درمان خانگی فولیکولیت

مراقبت ها و درمان خانگی فولیکولیت در موارد خفیف مؤثر واقع می شوند. برخی رویکردهای زیر می تواند به تخفیف ناراحتی ناشی از فولیکولیت کمک کرده و روند بهبود را تسریع کند و مانع از گسترش فولیکولیت شود:

• استفاده از کمپرس های گرم یا مرطوب: چندین بار در روز از آن استفاده کنید تا ناراحتی ناشی از فولیکولیت تخفیف یابد و این روش به بهبود نواحی که عفونت آن تخلیه شده نیز کمک می کند. می توانید کمپرس را با استفاده از محلول آب نمک مرطوب کنید (یک قاشق غذا خوری نمک در دو فنجان آب).
• از آنتی بیوتیک های غیر نسخه ای استفاده کنید: استفاده از ژل ها، کرم ها و شوینده های ضد عفونی کننده غیر نسخه ای روش مؤثر دیگری در درمان خانگی فولیکولیت است.
• از لوسیون های آرام کننده استفاده کنید: برای تخفیف خارش از لوسیون های ضد خارش و یا کرم هیدروکورتیزون غیر نسخه ای استفاده کنید.
• پوست آسیب دیده را تمیز کنید: پوست نواحی عفونی را دو بار در روز با صابون آنتی باکتریال تمیز کنید. پوست خود را با حوله تمیز کنید و حوله خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
• از پوست خود مراقبت کنید: در صورت امکان از اصلاح کردن پرهیز کنید. در صورتی که باید اصلاح کنید از ریش تراش برقی استفاده کنید. پس از اصلاح، پوست را با آب گرم بشویید و از مرطوب کننده استفاده کنید.